
Stippen op porselein, er zijn al duizenden mensen die zich deze vaardigheid tot hobby hebben gemaakt. Met relatief weinig materialen kun je al prachtige creaties maken. Welke materialen zijn nu echt een must en wat kun je er allemaal mee? We leggen het je graag uit middels deze blog.
Verf
Het ligt er natuurlijk aan op welke ondergrond je gaat werken. In deze blog richten we ons vooral op porselein en keramiek. Maar stippen gaat ook prima op bijvoorbeeld stenen, wat dikker papier, glas of hout. Om op porselein of keramiek te stippen is porseleinverf wel een vereiste. Je kunt het afbakken als je klaar bent waardoor het afwasmachinebestendig wordt (overigens raden we aan toch met de hand af te wassen, zodat de kleuren en stippen mooier blijven). Voordeel is dat je dezelfde porseleinverf ook probleemloos op andere materialen kunt gebruiken. Andersom bijvoorbeeld hobbyverf of acrylverf blijft dan weer niet op porselein of keramiek zitten.
Je wast je porselein altijd af met een ontvettend afwasmiddel, voordat je begint met stippen.
De porseleinverf van Pébéo is heel fijn om mee te werken. Deze vloeit mooi uit waardoor je mooie ronde stippen krijgt. Voordeel van deze verf is ook dat er veel mooie kleuren beschikbaar zijn. Deze verf kan soms wel wat transparant zijn, waardoor je goed moet kijken welke kleuren op elkaar gestipt kunnen worden. Niet alle kleuren zijn zichtbaar als je ze op een donkere ondergrond stipt. De powder varianten van Pébéo zijn wel dekkend.
Dan is er nog de porseleinverf van Kreul. Dit is juist een iets dikkere verf maar kun je wel verdunnen met de thinner van Kreul.
Het ligt er maar net aan waar jouw voorkeur ligt. Probeer zeker wat verschillende merken uit en kijk dan welke jij fijn vindt werken.
Maak een tegel, bordje of vel papier met de kleuren die je hebt aangeschaft, dan zie je meteen hoe de kleuren er gestipt uitzien en hoe dekkend dat ze zijn.
Daarnaast is het ook handig om op de bovenkant van het dekseltje een stip te zetten. Zo heb je meteen een mooi overzicht van je kleuren en zie je hoe de kleur er uit het potje uitziet, de potjes zelf kunnen soms een vertekend beeld geven. Overigens zijn er ook porseleinstiften beschikbaar van al deze merken (en nog meer) met verschillende puntdiktes. Zeker ook de moeite waard om eens te bekijken.
Als je gaat stippen, schud dan kort met het potje, houd het even op de kop en draai het weer terug. Vervolgens draai je de deksel eraf. Als je maar een paar stippen hoeft te zetten kun je rechtstreeks uit het dekseltje stippen, let wel op want de verf kan zo snel uitdrogen. Bij langer gebruik van dezelfde kleur raden we echt aan om met een spateltje de verf uit het potje te halen en bijvoorbeeld op een mengpalet te doen. Zorg dat je wel genoeg verf pakt zodat de onderkant van je stipstokje wel volledig vol zit met verf.
Mocht je een kleine vergissing hebben gemaakt of niet helemaal tevreden zijn over een stip, het wegvegen van verf gaat het beste met een wattenstaafje. Het kan ook goed werken om de stip eerst te laten drogen en hem vervolgens met een tandenstoker weg te krassen. Mocht je helemaal opnieuw willen beginnen dan werkt afwassen met een sponsje het beste. Wees vooral niet te kritisch en haal niet te snel iets weg, in het eindresultaat valt een schuin geplaatst of niet volledig rond stipje echt niet op. Het is en blijft immers handwerk.
Stokjes om mee te stippen
Hele fijne stokjes zijn de kunststof stipstokjes van Stipstijl. Ze zijn verkrijgbaar in een pakketje van vijf of zeven stokjes en de uiteindes van de stokjes hebben een verschillende diameter. De stokjes zijn met wat alcohol weer eenvoudig schoon te maken. Tijdens het stippen, als de verf op het stokje nog nat is en je wilt wisselen van kleur of een andere maat stokje gebruiken, dan volstaat het schoonvegen met een keukenrol of vaatdoekje (je kunt het doekje wel wassen maar de verf gaat er niet meer uit).
Daarnaast zijn de stokjes met een bolle punt (stippennen of embossing tool) ook heel fijn om te gebruiken. Deze zijn vooral fijn om hele kleine stippen mee te zetten. Voordeel is dat je ze niet loodrecht op de ondergrond hoeft te zetten maar dat je ze ook onder een wat schuinere hoek kunt plaatsen, nadeel bij de grotere pennen is dat je maar een klein deel van de bol stipt omdat de pen natuurlijk rond loopt. Bij de echte kleine pennen (0,5 tot 1 mm) heb je hier geen last van.
Daarnaast kun je ook met houten stokjes werken of materialen gebruiken die je gewoon in huis hebt (denk aan de achterkant van een pen, penseel of potlood, satéprikkers, spijkers, enz.). Dan heb je wel veel minder zicht op de afmetingen van de stokjes.
Patronen en sjablonen
Als je het fijn vindt om met een vooraf bedacht patroon te werken dan zijn hierover verschillende boeken bij ons verkrijgbaar. Deze boeken staan altijd boordevol tips. Werken met een vooraf bedacht patroon kan heel rustgevend zijn en raden we zeker voor beginners aan. Vaak staan in de boeken hele fijne stap voor stap beschrijvingen met duidelijke illustraties. Je hoeft eigenlijk alleen nog maar na te denken over de kleur en zelfs dit hoeft niet persé, je kunt ook de kleurentips uit het boek volgen. Stipstijl heeft ook nog ansichtkaarten met een vooraf gedrukt patroon. De kleuren op de kaart geven aan met welke maat stokjes je de stippen moet zetten.
Je kunt natuurlijk ook zelf een patroon bedenken. Wat sowieso een handig hulpmiddel hierbij is, zijn ronde sjablonen. Deze heb je overigens ook vaak nodig als je volgens een patroon werkt. Met de ronde sjablonen zorg je dat je altijd een mooie cirkel hebt. Je werkt van buiten naar binnen, zo kan de verf aan de buitenkant drogen en leg je geen sjabloon op nog natte verf. Maar een sjabloon hoeft niet altijd rond te zijn. Er zijn ook sjablonen in verschillende thema’s waar de stippen uit het sjabloon zijn uitgesneden, zo kun je een mooi patroon maken, zonder al te veel pas en meetwerk.
Om het midden van een voorwerp te bepalen kun je het beste het voorwerp overtrekken op een vel papier. Je knipt de vorm uit en vouwt het papier één keer verticaal en vervolgens één keer horizontaal. Je knipt een klein puntje van de gevouwen punt af. Als je het papier weer openvouwt heb je mooi in het midden een gaatje zitten. Je legt vervolgens het papier op je voorwerp en hebt zo het midden van je voorwerp bepaald, met een stipstokje of porseleinstift kun je een kleine stip plaatsen. Deze stappen kun je ook met je ronde sjablonen volgen, om zo het midden te bepalen.
Plak wel altijd je sjabloon vast met wat opgerolde washi tape (zodat de tape aan twee zijden plakt). Let erop dat je het sjabloon, eventueel met een pincet, weer heel voorzichtig verwijderd. Anders kun je met je sjabloon door je stippen gaan. Of je wacht gewoon tot de verf droog is, dit gaat vrij snel (zeker bij de kleinere stippen).
Je kunt met carbonpapier ook elke willekeurige afbeelding overtrekken en deze vervolgens stippen.
Wat ook heel goed werkt is achteraf je eigen sjabloon maken van een favoriet patroon, dat je nog vaker wilt gaan stippen. Zo hoef je niet al het meetwerk wat je de eerste keer hebt gedaan opnieuw te doen. Dit doe je met transparant papier (kalkpapier) en een schroefpons.
- Eerst zorg je dat je het voorwerp overtrekt op het transparant papier en in dezelfde vorm uitknipt.
- Dan leg je het stuk transparant papier op je gestipte voorwerp. Je ziet de stippen als het goed is nu door het papier heen komen.
- Je zet met een pen of potlood stippen op het transparant papier op de plekken waar je de middenstippen ziet. Schrijf erbij welke stap uit het patroon de stippen zijn. Zo weet je welke stip bij welke stap hoort.
- Vervolgens pak je de schroefpons en een snijmat (doe dit niet op het porselein want je krijgt krassen!) en maak gaatjes met de schroefpons op de plekken waar je een stip met je potlood hebt gezet.
- Je kunt nu een nieuw voorwerp pakken met dezelfde afmeting en legt het transparant papier op dit voorwerp.
- In je transparant papier zitten allemaal gaatjes. Je zet met een porseleinstift in elk gaatje een stip.
- Nu heb je op een eenvoudige manier alle middenstippen al bepaald en kun je het patroon weer volgen zoals beschreven.
- De stipjes die je met de porseleinstift hebt gemaakt kun je eenvoudig wegvegen (wanneer de verf waarmee je wilt stippen wat transparanter is) of je stipt eroverheen.